ساختمان با اسکلت فلزی
در ساختمان‌های فولادی برای ساخت ستون و پل، از پروفیل فولادی و به منظور اتصال قطعات فولادی از پیچ و پرچ یا جوشکاری استفاده می‌شود. سقف این نوع سازه می‌تواند، تیرآهن، طاق ضربی، تیرچه بلوک و … باشد. از مزایای ساختمان با اسکلت فلزی، تحمل بالای بار است. مزیت دیگر این نوع اسکلت، انعطاف پذیری آن است. پروفیل‌های فولادی توانایی خمش بدون شکست و ترک خوردگی، در برابر بارهای یک سویه مانند بار باد و زلزله را دارند. به علاوه اسکلت فلزی خاصیت شکل پذیری یا ductility دارد. به این معنا که در برابر بار ناگهانی وارد شده، به یکباره دچار شکست نمی‌شود. بلکه خمیده شده و تغییر شکل می‌دهد که همین مساله در بروز سوانح به منزله هشدار برای ساکنین ساختمان برای ترک آن خواهد بود. به دلیل تمام خصوصیات ذکر شده، یک ساختمان با اسکلت فلزی بهترین رفتار را در مقایسه با سایر انواع اسکلت ساختمان در برابر زلزله دارد. کاربرد اسکلت فلزی ساختمان بیشتر در ساختمان‌های بلند است. دلیل این امر سبک بودن سازه و قدرت بالای تحمل بار است.
با وجود تمام مزایای ذکر شده، ساختمان با اسکلت فلزی در برابر آتش دارای مقاومت کافی نیست و در مجاورت حرارت به سرعت مقاومت خود را از دست خواهد داد. به علاوه ساختمان با اسکلت فلزی در مجاورت رطوبت نیز دارای مقاومت کافی نیست. بهتر است از ساخت این نوع اسکلت ساختمانی در مجاورت دریا پرهیز کرد.
ساختمان با اسکلت بتنی
ساختمان با اسکلت بتنی یکی از متداول‌ترین نوع ساختمان‌های مدرن است. به اجزای افقی اسکلت بتنی “تیر” و به اجزای عمودی آن “ستون” اطلاق می‌شود. به علاوه صفحه بتنی که طبقات را از همه جدا می‌کند دال نامیده می شود. ستون ها مهمترین جز اسکلت بتنی هستند و وظیفه تحمل بار مرده و زنده ساختمان را به عهده دارند. اگر به دال یا تیر نیرویی ناگهانی وارد شود، تنها یک طبقه آسیب می‌بیند اما در صورتی که به ستون آسیبی وارد شود خطر ریزش کل ساختمان وجود دارد.
بتن‌های به کار رفته در اسکلت ساختمان از نوع بتن مسلح هستند. در بتن مسلح، فولاد به صورت میلگرد ساده یا آج دار به کار برده شده است. این ترکیب بسیار عالی عمل می‌کند و دارای مقاومت فشاری و کششی بالایی است. زیرا بتن تحت فشار بسیار مقاوم است و فولاد دارای مقاومت کششی بسیار خوبی است. به طور کلی می توان گفت بتن مسلح در برابر بارهای زنده، مرده، بارهای دینامیکی، بار باد و بار زلزله مقاوم است.
سقف به کار رفته در این نوع ساختمان از نوع تیرچه بلوکی یا به صورت بتن مسلح است. یکی دیگر از اجزای به کار رفته در ساختمان‌های دارای اسکلت بتنی، دیوار برشی است. وظیفه دیوار برشی تقویت مقاومت ساختمان در برابر بارهای افقی وارد شده بر آن از قبیل بار باد و بار زلزله است. دیوارهای برشی معمولا در ساختمان‌های بلند بتنی به کار برده می‌شوند و در ساختمان‌های چند طبقه لزومی به اجرای این نوع دیوار نیست.
در ساختمان‌های بتنی می توان انواع نمای ساختمان را به کار برد. از جمله نمای شیشه‌ای، نمای خشک، نمای اسپایدر و نمای کامپوزیت. دلیل این امر قدرت تحمل بار اسکلت بتنی است. در این نوع اسکلت به راحتی می‌توان از نمای ساختمانی سنگی و آجری نیز استفاده کرد.
ساختمان با اسکلت چوبی
ساختمان با اسکلت چوبی یکی از رایج ترین انواع ساختمان در آمریکا و بخشی از اروپا و همچنین بهترین روش برای ساخت ساختمان‌های پیش ساخته است. ساختمان با اسکلت چوبی دارای خصوصیات زیر است:
- سبک است و به دلیل حمل و نقل آسان، ساختمان به سرعت تکمیل می‌شود.
- اسکلت چوبی به راحتی با شرایط ژئومتری زمین انطباق یافته و انواع نمای ساختمانی در آن قابل اجراست.
- قابلیت عایق بندی و کاهش محسوس مصرف انرژی را دارد.
- ساختمان چوبی قادر است پس از وقوع زلزله مستحکم باقی بماند.
- بار مرده ساختمان در مقایسه با سازه های بتنی و فلزی تا حد چشمگیری کمتر است.
- قابلیت تطبیق با شرایط آب و هوایی به ویژه هوای سرد را دارد.
با این حال ساختمان دارای اسکلت چوبی در برابر آتش، همچنین در برابر بار وارده از طوفان و بادهای شدید مقاوم نیست. به علاوه به منظور مقاوم کردن سازه های چوبی در برابر موریانه باید از مواد شیمیایی استفاده کرد.
ساختمان آجری
اسکلت اصلی این نوع ساختمان، آجر و سقف آن عموما طاق ضربی یا سقف تیرچه بلوک است. تحمل بارهای زنده و مرده ساختمان بر عهده دیوارهای آجری است. به این منظور دیوارهای آجری با استفاده از میلگرد مسلح می شوند. دیوارهای به کار رفته در این نوع ساختمان از دو نوع هستند. دیوارهای باربر و دیوارهای پارتیشن یا جداکننده. با این حال، ارتفاع این نوع ساختمان از سه یا چهار طبقه تجاوز نمی کند. ساختمان آجری، به دلیل فراوانی و در دسترس بودن مصالح آن ارزان و مقرون به صرفه است. با این حال، در برابر بار وارده از زلزله مقاومت لازم را ندارد. همچنین به دلیل محدودیت در تعداد طبقات در مقایسه با ساختمان با اسکلت فلزی و بتنی مردود است. در گذشته علاوه بر ساختمان های آجری استفاده از ساختمان های خشت و گلی نیز در ایران رایج بود که به دلیل ضعف این نوع سازه در برابر زلزله و محدودیت تعداد طبقات (امکان ساخت تنها یک طبقه) امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بازتاب از سایت
